خصوصیات افراد خلاق(بخش اول)

افراد خلاق خیال‌پرداز هستند و رویاهای خود را بهتر به خاطر می‌آورند و ساده‌تر از دیگران هیپنوتیزم می‌شوند. اسکیزوفرنی و خلاقیت به طرقی با هم ارتباط دارند. چون افراد بسیار خلاق در بین بستگان افراد اسکیزوفرن بسیار دیده شده ممکن است پیوند ژنتیکی مستقیمی بین این دو خصوصیت وجود داشته باشد.

مندلسون عنوان کرد تفاوت در تمرکز توجه، علت تفاوت در خلاقیت است. اگر کسی بتواند تنها به دو چیز در یک زمان توجه کند فقط یک قیاس ممکن در آن زمان می‌تواند کشف شود، اگر به چهار چیز توجه کند شش مقایسهٔ ممکن وجود خواهد داشت. افراد خلاق توجه نامتمرکز دارند که با سطوح پایین فعال‌سازی قشری همراه است، از سوی دیگر افراد غیر خلاق توجه خود را زیادتر متمرکز می‌کنند و این آن‌ها را از فکر کردن در ایده‌های نوآورانه بازمی‌دارد. مارتیندل وایزنک مطرح می‌کند خلاقیت یک سندرم بازداری زدایی است. افراد خلاق روش‌های گوناگون اغلب نامأنوسی را به کار می‌برند که معتقدند در خلاقیت بیش‌تر به آن‌ها کمک می‌کند.

شاید رایج‌ترین روش، گوشه‌گیری باشد که نزدیک به محرومیت حسی است یعنی شرایطی که انگیختگی قشری را کاهش می‌دهد که این موضوع به علت حساسیت بیش از حد آن‌هاست. این افراد از نظر فیزیولوژیایی بیش‌واکنشی دارند.

تازگی

افراد خلاق شیفتهٔ تازگی هستند و به دنبال تحریک ذهنی و نه محرک‌های قوی و مخاطره‌آمیز جهان واقعی هستند. با استفاده از پت، یافتهٔ جدید این است که هرس کردن نورونی که در میان سطح عادی و سطح سایکوپاتولوژی واقع شود می‌تواند موجب خلاقیت شود. دلایل دیگری که برای ارتباط نیمکرهٔ راست با خلاقیت وجود دارد این است که افراد خلاق تنها طی این فرایند و نه به‌طور کلی تکیه بیشتر بر نیمکرهٔ راست دارند.

افراد با خلاقیت بالا دچار ناکارایی در بازداری شناختی هستند که قطعهٔ پیشانی مسئول آن است، بنابراین باید سطوح پایین‌تری از فعال‌سازی قطعهٔ پیشانی را در افراد خلاق مشاهده کنیم که آزمایش‌ها و ارائهٔ تکالیف این فرضیه را تأیید کرده‌است.

 مبحث خلاقیت ادامه دارد...

منابع:

سیستم حل مسئله ابداعی و خلاقیت و نوآوری نظام یافته TRIZ. مجله مدیریت. انجمن مدیریت ایران، شماره ۵۹، فروردین ۱۳۸۱.

هنر خلاقیت در صنعت و فن. اوژان فانژه، حسن نعمتی، انتشارات امیر کبیر.

خلاقیت و نوآوری در انسان‌ها و سازمان‌ها» تیمور آقافیشانی انتشارات ترمه.

استرنبرگ، رابرت، راهنمای خلاقیت، تهران: دوران، ۱۳۸۷.

استرنبرگ، رابرت، روانشناسی شناختی. ترجمهٔ کمال خرازی و الهه حجازی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)، ۱۳۸۷. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۲۴۵-۲.

نظام‌الدین فقیه، علم و فناوری ۹۶۴-۶۸۱۰-۰۸-ایکس:شابک

جهت دریافت مشاوره با شماره های 0910921022 یا07132356613 تماس بگیرید

لطفا نظر و سوال  خود را در زیر درج کنید

فرایند خلاقیت(بخش دوم)

مرحله چهارم: ایده‌یابی

در این مرحله، به کمک داشته‌های ذهنی که در مراحل اول تا سوم طی فرایندهای ویژه‌ای جمع‌آوری و پردازش شده‌اند، فرد شروع به تولید ایده‌های خلاقانه می‌کند که شامل گام‌های زیر است:

ایجاد ایده‌ها: تدبیر ایده‌های آزمایشی موقت به عنوان سرنخ‌های ممکن

پروراندن ایده‌ها: این مرحله با انتخاب مفیدترین ایده‌های حاصله و افزودن یا تغییر و ترکیب آن‌ها که منجر به ایجاد ایده‌های جدیدتر و متکامل تر می‌شود انجام می‌پذیرد.

مرحله پنجم: راه حل یابی

این مرحله شامل دو گام زیر است:

ارزشیابی فرد: فرد از این طریق بهترین ایده‌های تولید شده را انتخاب می‌کند.

گزینش: انتخاب راه حل نهایی از میان ایده‌های گزینش شده و پیاده‌سازی آن

مرحله ششم: دریافت بازخوردها

این مرحله، پس از پیاده‌سازی ایده‌هایی که در مرحله پنجم گزینش شد، صورت می‌گیرد. با گرفتن بازخورد مناسب ضعف‌ها و کاستی‌های ایده‌ها مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از تجربیات عملی، ایده‌ها متکامل‎تر و عملی‎تر می‌شوند. طی این مراحل، در مرحله اول تا سوم فرد با استفاده از نیروی تعقل به جمع‌آوری اطلاعات و بازپروری آن‌ها می‌پردازد. در مرحله چهارم که اوج تعامل قوه تفکر و تخیل است و باید آن را هنگامه بروز جوانه‌های خلاقیت در ذهن آدمی دانست، با استفاده از قدرت تصور و خیال پردازی و با کمک داده‌های پردازش یافته مراحل قبل، ذهن موفق به ابداع ایده‌های درخشان می‌شود. در مرحله پنجم و ششم به کمک قوه داوری و قضاوت که خود از شئون تفکر است و پیشتر در مورد آن توضیح داده شد، بهترین و عملی‌ترین راه‌ها را انتخاب و با گرفتن بازخورد مناسب به کمک تفکر علت و معلولی و قضاوتی، یافته‌های ذهنی را به راه حل‌های عملی و کارامد تبدیل می‌کنیم. برخی دیگر بر اساس نظریه معرفت شناختی برای فرایند خلاقیت مراحل دیگری را بیان داشته‌اند.

 مبحث خلاقیت ادامه دارد...

منابع:

سیستم حل مسئله ابداعی و خلاقیت و نوآوری نظام یافته TRIZ. مجله مدیریت. انجمن مدیریت ایران، شماره ۵۹، فروردین ۱۳۸۱.

هنر خلاقیت در صنعت و فن. اوژان فانژه، حسن نعمتی، انتشارات امیر کبیر.

خلاقیت و نوآوری در انسان‌ها و سازمان‌ها» تیمور آقافیشانی انتشارات ترمه.

استرنبرگ، رابرت، راهنمای خلاقیت، تهران: دوران، ۱۳۸۷.

استرنبرگ، رابرت، روانشناسی شناختی. ترجمهٔ کمال خرازی و الهه حجازی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)، ۱۳۸۷. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۲۴۵-۲.

نظام‌الدین فقیه، علم و فناوری ۹۶۴-۶۸۱۰-۰۸-ایکس:شابک

جهت دریافت مشاوره با شماره های 0910921022 یا07132356613 تماس بگیرید

لطفا نظر و سوال  خود را در زیر درج کنید

فرایند خلاقیت(بخش اول)

مرحله اول: حقیقت یابی

حقیقت یابی شامل گام‌های زیر است:

تعریف مسئله: در این مرحله فرد مسائلی را که باید حل کند شناسایی و انتخاب می‌کند.

آماده‌سازی: جمع‌آوری و گزینش داده‌های مربوط به موضوع که این داده‌ها شامل دانشی که از قبل در ذهن وجود داشته به علاوه دانش‌هایی است که جدیداً برای حل خلاق مسئله جمع‌آوری می‌کنیم.

نکته‌ای که در مورد جمع‌آوری داده‌ها باید مورد توجه قرار گیرد این است که جمع‌آوری اطلاعات در حجم زیاد و با شیوه‌ای نامناسب، باعث عدم رشد خلاقیت می‌شود. جان لیتکس متخصص علوم تربیتی آمریکا گفته‌است: «اطلاعات ممکن است قدرت تصور را خفه کند.» به همین دلیل، روش صحیح جمع‌آوری داده‌ها باید مورد توجه قرار گیرد؛ لذا باید «به حقایق برجسته در زمینه مربوطه پرداخته و بعد شروع به تدبیر فرضیات ممکن کنیم سپس دوباره به مرحله ابتدایی برگشته و تمام حقایق موجود در آن زمینه را مورد بررسی قرار دهیم.» (ریمون کیوی و لوک وان کامپنهود ۱۹۸۸).

مرحله دوم: پالایش

داده‌های جمع‌آوری شده نیاز به پالایش و طبقه‌بندی اساسی دارد تا اطلاعات سره از ناسره را از هم جدا کرده و میان اندیشه‌ها و مطالب مناسب و بیهوده تفکیک قائل شویم و آن‌هایی را که به درد نمی‌خورند در سطل زباله‌ای بزرگ بریزیم.

مرحله سوم: تجزیه و تحلیل

در این مرحله، فرد در عمق اطلاعات دریافتی به کنکاش و جستجو می‌پردازد و مطابق با مسئله و هدفی که از حل مسئله دارد، از اطلاعات استفاده می‌کند. البته بخشی از این تلاش به صورت ناآگاهانه بوده و ذهن به‌طور ناخودآگاه به پردازش اطلاعات موجود می‌پردازد که به آن «دوره کمون» (والاس ۱۹۲۶) نیز گفته می‌شود.

 مبحث خلاقیت ادامه دارد...

منابع:

سیستم حل مسئله ابداعی و خلاقیت و نوآوری نظام یافته TRIZ. مجله مدیریت. انجمن مدیریت ایران، شماره ۵۹، فروردین ۱۳۸۱.

هنر خلاقیت در صنعت و فن. اوژان فانژه، حسن نعمتی، انتشارات امیر کبیر.

خلاقیت و نوآوری در انسان‌ها و سازمان‌ها» تیمور آقافیشانی انتشارات ترمه.

استرنبرگ، رابرت، راهنمای خلاقیت، تهران: دوران، ۱۳۸۷.

استرنبرگ، رابرت، روانشناسی شناختی. ترجمهٔ کمال خرازی و الهه حجازی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)، ۱۳۸۷. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۲۴۵-۲.

نظام‌الدین فقیه، علم و فناوری ۹۶۴-۶۸۱۰-۰۸-ایکس:شابک

جهت دریافت مشاوره با شماره های 0910921022 یا07132356613 تماس بگیرید

لطفا نظر و سوال  خود را در زیر درج کنید

خلاقیت

آفرینندگی یا آفرینشگری یا خلاقیت، مهم‌ترین و اساسی‌ترین قابلیت و توانایی انسان و بنیادی‌ترین عامل ایجاد ارزش است که در همهٔ ابعاد و جوانب زندگی وی نقش کاملاً حیاتی ایفا می‌کند. خلاقیت و نوآوری از والاترین ویژگی‌های انسان است. همهٔ علوم، تولیدات، فناوری‌ها، صنایع، ابداعات، اختراعات، هنرها، ادبیات، موسیقی، معماری و به‌طور کلی اساس انواع تمدن‌ها از ابتدا تاکنون و کلیه دستاوردهای بشری، جلوه‌های گوناگونِ خلاقیت و نوآوری است. تمدن انسانی و زندگی وی بدون خلاقیت امکان‌پذیر نیست.

خلاقیت مفهومی است که تعریف‌های آن در طول زمان تغییراتی کرده‌است و پژوهشگران مختلف تعاریف متعددی برای آن ارائه نموده‌اند که البته اشتراک معنایی زیادی دارند.

به عنوان مثال تورنس، خلاقیت را به عنوان نوعی مسئله‌گشایی مد نظر قرار داده‌است. به نظر وی تفکرِ خلاقِ مختصر عبارتست از فرایند حس کردن مسائل یا کاستی‌های موجود در اطلاعات، فرضیه‌سازی دربارهٔ حل مسائل و رفع کاستی‌ها، ارزیابی و آزمودن فرضیه‎ها، بازنگری و بازآزمایی آن‌ها و سرانجام انتقال نتایج به دیگران.

خلاقیت شامل تولید چیزی است که هم اصیل و هم ارزشمند باشد و نشأت گرفته از فرایندهای خودآگاه و ناخودآگاه انسان می‌باشد. از نظر یک دیدگاه علمی محصولات تفکر خلاق گاهی اوقات به تفکر واگرا ارجاع داده می‌شود. همانند دیگر پدیده‌ها در علم یک دیدگاه یا تعریف یگانه از خلاقیت وجود ندارد و به‌طور متنوع به موارد زیر منسوب شده‌است: فرایند شناختی، محیطی اجتماعی، ویژگی فردی، شانس و همچنین مواردی مانند نبوغ، بیماری‌های روانی و شوخ‌طبعی پیوند داده شده‌است.

تعریف دیگر

تعریف مناسب دیگر فرایند فرضیات شکسته است تفکرات خلاق زمانی تولید می‌شود که شخص پیش‌فرض‌ها را کنار گذاشته و یک دیدگاه جدیدی را جستجو کند که دیگران به آن نپرداخته‌اند.

خلاقیت نیاز به حضور همزمان تعدادی از ویژگی‌ها از قبیل هوش، پشتکار، غیرمتعارف بودن و توانایی تفکر به سبکی خاص دارد. خلاقیت، خودکار و بدون زحمت و تلاش است و غالباً همچون تصورات ذهنی خودانگیخته به وجود می‌آید. برای آن مراحلی توسط هلم هولتز و والاس پیشنهاد شده‌است: ۱-آمادگی ۲-دوره نهفتگی ۳-الهام ۴-تحقق.عد از تعریف خلاقیت و درک چیستی آن، می‌بایستی با فرایندی که برای دستیابی به راه حل‌های خلاقانه طی می‌شود، آشنا شویم. فرایند حل خلاقانه مسائل، دارای الگویی شش مرحله‌ای است.

 مبحث خلاقیت ادامه دارد...

منابع:

سیستم حل مسئله ابداعی و خلاقیت و نوآوری نظام یافته TRIZ. مجله مدیریت. انجمن مدیریت ایران، شماره ۵۹، فروردین ۱۳۸۱.

هنر خلاقیت در صنعت و فن. اوژان فانژه، حسن نعمتی، انتشارات امیر کبیر.

خلاقیت و نوآوری در انسان‌ها و سازمان‌ها» تیمور آقافیشانی انتشارات ترمه.

استرنبرگ، رابرت، راهنمای خلاقیت، تهران: دوران، ۱۳۸۷.

استرنبرگ، رابرت، روانشناسی شناختی. ترجمهٔ کمال خرازی و الهه حجازی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی (سمت)، ۱۳۸۷. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۲۴۵-۲.

نظام‌الدین فقیه، علم و فناوری ۹۶۴-۶۸۱۰-۰۸-ایکس:شابک

جهت دریافت مشاوره با شماره های 0910921022 یا07132356613 تماس بگیرید

لطفا نظر و سوال  خود را در زیر درج کنید

کنجکاوی و پرسشگری کودکان

گر چه کنجکاوی را می توان از جمله ویژگی هایی دانست که در اغلب کودکان دیده می شود اما این موضوع در سال های اخیر غفلت شده است. این که کنجکاوی کودکان چه تعریفی دارد و این کنجکاوی تا کجا طبیعی است و چه نقشی در رشد و پرورش کودک می تواند داشته باشد جای این سؤالات زیادی را برای ما ایجاد می کند برای پی بردن به کاربردهای بالقوه این نوع کنجکاوی لازم است درک صحیحی از کنجکاوی کودکان داشته باشیم.

 دیدگاه خانواده و معلمان به عنوان افرادی که نقش مهمی در سازماندهی محیط کودکان دارند درباره کنجکاوی تاثیر اساسی در شکل گیری و توسعه این ویژگی در کودکان دارد ،کودکان عموما کنجکاوی های خود را به صورت سؤال از اطرافیان می پرسند و سؤالات کودکان در حقیقت گره های شناختی ،اجتماعی ،عاطفی و اخلاقی آنها می باشد که بی پاسخ گذاشتن آنها  و طرد کردن  کودکان به منظور  رهایی از پاسخ دادن به آنها تاثیرات منفی بر روی رشد کودک خواهد گذاشت .

سوال های کودکان

بعضی والدین اعتقاد دارند که سؤالات کودکان بسیار متفاوت است و بعضی مواقع آنقدر زیادند که همه را خسته و گیج می کند و اصلا ما نمی دانیم چگونه باید به آنها پاسخ دهیم.

سؤالاتی که با چگونه،چه زمانی ، کجا ،چرا و ..... شروع می شوند. سوالاتی که برای پاسخ دادن به آنها باید اطلاعات کاملی داشته باشیم.

نظر شما در این رابطه چیست و آیا با این مساله روبرو هستید و فکر می کنید که بهترین واکنش ما چگونه باید باشد؟؟

راه حل شما چیست؟

جهت دریافت مشاوره با شماره های 0910921022 یا07132356613 تماس بگیرید

لطفا نظر و سوال  خود را در زیر درج کنید

آشنایی با فلسفه برای کودکان و نوجوانان(بخش دوم)

در این فرایند که نوعی کاوش جمعی است، کودکان یاد می‌گیرند که به افکار دیگران احترام گذاشته و آنها را خوب سنجیده و مورد نقد و بررسی قرار دهند و سپس بدون تقلید از دیگران، بهترین‌ها را انتخاب کنند.

چنانچه قرآن کریم نیز در سوره زمر می‌فرماید: «بشارت باد به بندگانی که سخنان را می‌شنوند و از بهترین آن‌ها پیروی می‌کنند.» 

بنابراین اگر کودکان را با این روش پرورش دهیم، مطمئناً آینده درخشانی در انتظار آنها خواهد بود و مشکلات جوانان و جامعه تا حد زیادی رفع خواهد شد. چرا که کلید حل مشکلات، در تفکر صحیح و منطقی است. 

از آنجا که انجام موفق هر برنامه‌ای نیازمند بهره‌گیری از تمهیدات لازم است، برای اجرای برنامه «فلسفه برای کودک» نیز ابزار مختلفی لازم است که مربی با مهارت خاص خود، از آنها بعنوان زمینه‌ای برای برانگیختن تفکر کودکان استفاده می‌کند و به این ترتیب در شروع و ادامه بحث فلسفی، سعی می‌کند از آنها جهت رسیدن به این هدف استفاده کند و جذابترین و قابل‌دسترسترین ابزار برای این کار داستانهای فلسفی هستند،

چرا که داستان فلسفی به‌راحتی می‌تواند کودک را جذب، و قدرت تخیل را در او بارور سازد. انتخاب داستان مناسب، هیجانات کودکان را برانگیخته و سؤالاتی در ذهن پویای آنان ایجاد می کند که زمینه را برای پرسش و بحث فراهم می‌کند. چنین داستانهایی می‌تواند با ایجاد حس همدلی، مؤثرترین روش برای هدایت کودکان به سمت هدف طرح «فلسفه برای کودکان» باشد. 

لازم به ذکر است که نقش مربی در این پژوهش جمعی، بسیار حساس و مهم بوده و بدست آمدن این مهارت با آموزش‌های خاص امکان‌پذیر می‌گردد.

برگرفته از سایت حکمت صدرا و کتب فلسفی

آشنایی با فلسفه برای کودکان و نوجوانان

اگر فلسفه را به معنای فلسفیدن، اندیشیدن و تفکر کردن در نظر بگیریم، مفهوم صحیح فلسفه برای کودکان  را در می‌یابیم. با این تعریف، « فلسفه برای کودکان و نوجوانان » به معنای آموزش «آراء فلسفی» و یا «تاریخ فلسفه» به کودکان نیست، بلکه به معنای پرورش قدرت تفکر و بالا بردن توانایی بحث کردن در آنها می باشد.

کودکان ذاتاً موجوداتی متفکر، خلاق و کاوشگر هستند که باید استعدادهای بالقوه آنها بخوبی پرورش داده شوند. برای رسیدن به این هدف، راههای بسیاری پیش روی ما وجود دارد که هرکدام به نحوی ما را در دستیابی به آن یاری می‌کند. یکی از این راهها، ارتقاء سطح تفکر خصوصاً تفکر نقاد ، خلاق و مراقبتی در کودکان است. 

نتایج آموزش فلسفه برای کودکان

بدیهی است که با اجرای برنامة فلسفه برای کودکان و نوجوانان ، غیر از تقویت توانایی‌های یاد شده، نتایج جانبی دیگری نیز بدست خواهد آمد که از مهمترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

ـ رشد اعتماد به نفس و خودباوری در کودکان؛ 

ـ ایجاد روحیه تعاون و همکاری در ایشان؛ 

ـ ایجاد علاقه‌مندی به ارتباط کلامی و غیرکلامی با گروه همسالان؛ 

ـ ارتقاء سطح درسی؛ 

و ... 

دست‌اندرکاران طرح فلسفه برای کودکان عقیده دارند که انتقال مطالب و معلومات و   حفظ آنها در ذهن دانش‌آموزان کافی نیست بلکه آنها باید یاد بگیرند به خوبی گوش دهندو فکر کنند سپس مباحث را پژوهش و تحلیل نمایند و به راحتی استدلال کرده و در قضاوتهایشان به ملاکها و معیارهای درست توجه کنند. همة اینها باعث می‌شود تا کودکان در مسائل مختلف، منصف بوده و از خود تعصب بی‌مورد نشان ندهند.

ادامه دارد...

برگرفته از سایت حکمت صدرا و کتب فلسفی

بنیان گذار فلسفه برای کودکان(بخش سوم)

لیپمن، بر این باور بود که کودکان داغدیده بهتر از هر کس دیگری با سوالات فلسفی درمورد وجود خود و جهان خلقت رابطه برقرار می کنند برای مثال سوالاتی نظیر اینکه: "آیا روح حقیقت دارد؟" ، " پدربزرگم بعد از مرگ به کجا می رود؟"، " چرا زمان گاهی متوقف می شود؟"، " پدرم از من خواست پسر خوبی باشم، خوب بودن یعنی چه؟" و ....

متیو لیپمن در طی تحقیقاتش دریافت که نه تنها کودکان می توانند مسائل فلسفی را درک کنند بلکه می توانند از پس حل معضلات فلسفی نیز برآیند. او تا سال 1983، برنامه درسی خود را در بیش از 3000 مدرسه در نیوجرسی، برگزار کرد و نتایج تحقیقات او دیدگاهش را تائید کرد که کودکان آموزش دیده، دو برابر بیشتر از کودکان در گروه گواه، (آموزش ندیده)، در سایر دروس خود پیشرفت تحصیلی نشان دادند.

موسسه آموزش فلسفه کودکان 

تاسیس موسسه آموزش فلسفه به کودکان و طراحی برنامه درسی، تنها فعالیت های لیپمن نوبدند، او نویسنده ای چیره دست بود که چندین داستان و کتاب برای کودکان به رشته تحریر در آورد.

کتابهای او عمدتا بر روی آموزش غیر مستقیم فلسفه به کودکان متمرکز بود و او با زبان کودکانه و بسیار ساده، الفبای فلسفه و تفکر منطقی را به کودکان می آموزد.

نخستین کتاب او برای کودکان با عنوان " کشف هری استولتمایر" در سال 1969 نوشته شد این نام برگرفته از شخصیت یکی از نمایش های ارسطو بود. برای مثال عبارات فلسفی ساده ای مثل اینکه "تمام خیارها، سبزی هستند" درست است اما لزوما " تمام سبزی ها ، خیار هستند" درست نیست.

متیو لیپمن سرانجام در 26 دسامبر 2011 در وست اورنج نیوجرسی، در سن 87 سالگی درگذشت.

برگرفته از زندگی نامه متیو لیپمن

بنیان گذار فلسفه برای کودکان(بخش دوم)

در میانه سالهای جنگ ویتنام، پروفسور لیپمن، متوجه شد که بسیاری از مردم قادر به تشریح دیدگاه های خود به طور منطقی نیستند. وقتی از آنها در مورد نظرشان   سوال می شد نمی توانستند به دور از احساسات، و با استدلال و منطق پاسخ دهند.

 او نگران بود که برای آموزش تفکر منطقی و فلسفی به بزرگسالان، دیر شده باشد از این جهت تمرکز خود را روی آموزش فلسفه به کودکان قرار داد.

نظریات متیو لیپمن در رابطه با آموزش فلسفه به کودکان، با دیدگاه بسیاری از نظریه پردازان آموزشی، از جمله ژان پیاژه در تضاد است از این جهت که پیاژه معتقد بود کودکان قبل از حدود 11 سالگی، قابلیت تفکر انتزاعی را ندارند. بنابراین استدلال منطقی و تفکر انتزاعی نمی تواند در سنین پائین شکل بگیرد.

بسیاری از آموزشگران نیز در مورد وارد کردن زمینه جدیدی به برنامه آموزشی به عنوان فلسفه برای کودکان، مردد بودند. اما لیپمن، در سال 1974 با پشتیبانی کالج ایالتی مونتکلر،  نخستین موسسه خود را برای توسعه آموزش فلسفه برای کودکان تاسیس کرد و برنامه های خود را برای بیش از چهار هزار مدرسه در سراسر ایالات متحده امریکا و 60 کشور دیگر و در قالب 40 زبان مختلف ارائه داد.

رویکرد لیپمن به آموزش فلسفه برای کودکان

رویکرد لیپمن به آموزش فلسفه برای کودکان، درگیر کردن ذهن آنها با سوالات جدی و مهم زندگی پیرامون آنها است. او معتقد بود که کودکان بالذات، دارای قابلیت تفکر منطقی هستند تنها کاری که باید در جهت پرورش قدرت استدلال آنها انجام داد، طرح سوالات و ایجاد جرقه های ذهنی برای به حرکت در آوردن قدرت منطق آنهاست. او به سبک بزرگان فلسفه قرون باستان، همچون افلاطون و ارسطو، کودکان را با سوالات فلسفی و وجودی رو به رو می کند و قدرت استدلال و تفکر منطقی را در آنها به وجود می آورد.

ادامه دارد...

برگرفته از زندگی نامه متیو لیپمن

بنیان گذار فلسفه برای کودکان

قبل از این که درمورد فلسفه برای کودکان صحبت کنیم بهتر است با بنیان گذار آن آشنا شویم.

متیولیپمن

متیو لیپمن Matthew Lipman، فیلسوف آمریکایی و بنیان‌گذار فلسفه برای کودکان در 24 آگوست 1923 در ویلند، نیوجرسی آمریکا به دنیا آمد و در 2۰۱۰ در اورنج غربی درگذشت. در خلال جنگ جهانی دوم، به جنگ اعزام شد و دو نشان ستاره برنزی را به خاطر شجاعت و دستاوردهای نظامیش به دست آورد.

او در دانشگاه های متعددی تحصیل کرد اما سرانجام مدرک دکترای خود را در زمینه فلسفه از دانشگاه کلمبیا در سال ۱۹۵۴ کسب کرد که مدت نوزده سال در آن به تدریس مشغول بود.

او در سال 1972 دانشگاه کلمبیا را به قصد تدریس در رشته فلسفه در کالج ایالتی مونتکلر ترک کرد و بعد از دو سال موسسه آموزشی خود را پایه گذاری کرد و در آنجا پژوهشگاه توسعه و پیشبرد فلسفه برای کودکان را تأسیس. کرد. او در این موسسه به آموزش، برنامه ریزی و انتشار کتاب هایی برای آموزشی فلسفه به کودکان مبادرت ورزید. برنامه او یعنی «فلسفه برای کودکان» جایزه سال ۲۰۰۱ انجمن فلسفی آمریکا را به خود اختصاص داد.

 همسر اول پروفسور لیپمن، وینونا مور، اولین سناتور زن سیاه پوست نویوجرسی بود که البته سالها بعد این ازدواج به جدایی انجامید. همسر دوم لیپمن، ترزا اسمیت نیز در سال 2006 درگذشت و از او یک دختر به نام کارن باقی مانده است.

فلسفه برای کودکان و نوجوانان (فبک) یا فکرپروری برای کودکان و نوجوانان برنامه‌ای برای آموزش تفکر عمیق فلسفی است که به پرورشِ قدرتِ استدلال، داوری و تمیز در کودکان و نوجوانان می‌پردازد و دستِ کم، سه گونه تفکر نقادانه، تفکر خلاقانه و تفکر مراقبتی را در ایشان پیشرفت می‌دهد.

ادامه دارد...

برگرفته از زندگی نامه متیو لیپمن